Temmuz 24, 2015

Bazı basın yayın organlarında yer alan BiyogüvenlikKurulunun 16 Temmuz 2015 tarihli kararları hakkında çıkan haberlerle ilgili kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi açısından BiyogüvenlikKurulu’nca aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur:

• Basitleştirilmiş işlem Bilimsel olarak yeterli bilgiye ve deneyime sahip olunan çeşitlerle ilgili Biyogüvenlik Kurulu tarafından alınan bir karar olup adında geçen Basit ifadesi yanlızca çeşit başına olan 270 günlük normal değerlendirme süresi dışına çıkılması ile ilgilidir.  Bunun dışında normal değerlendirmede uygulanan risk değerlendirme ve sosyo-ekonomik değerlendirmeaynı şekilde yapılmaktadır.
• Bu değerlendirmeler Uzmanlar listesinden seçilen farklı disiplinlerden her biri konusunda uzman 11’er öğretim üyesinden oluşan “Risk Değerlendirme”  ve “Sosyo-ekonomik Değerlendirme” Komiteleri tarafından yapılmaktadır. Bu amaçla başvurusu yapılan çeşitlerin biyoteknolojik yöntemlerle aktarılan genlerin yapısı, DNA dizilimi, promotör ve terminatör bölgeleri, ekstra DNA dizileri ve gen aktarım yöntemini ayrıntılı olarak incelenir, çeşitlerle ilgili bilimsel araştırmaların sonuçları (alerjik ve toksik etki analizleri, genetik modifikasyonun stabilitesi, morfolojik ve agronomik özellikler, hedef dışı organizmalara etkisi vb.), risk değerlendirmesi yapan çeşitli kuruluşların görüşleri (EFSA, FSANZ, FAO, FDA, OECD), başvuru dosyasında bulunması gereken dokümanlar ve farklı ülkelerde uzun süreli üretim ve tüketim durumlarını göz önünde bulundurulur. Ayrıca, çeşitlerle yapılan hayvan besleme çalışmaları da incelenerek, yem olarak kullanımı sonucu ortaya çıkabilecek riskler değerlendirilir.
• Basitleştirilmiş işlemde bilimsel komitelerin teknik değerlendirmesini içeren bilimsel raporların kamuoyuna sunulması zorunluluğu yoktur. Biyogüvenlik Kurulu daha önce de 3 soya çeşidi için basitleştirilmiş işlem uygulamıştır.
• Biyogüvenlik Kurulu, başvurusu yapılan çeşitlerle ilgili karar verirken daha önceden yapılan değerlendirmelerin varlığını ve bu ürünlerin Avrupa Birliği tarafından kullanılıp kullanılmadığını dikkate alır.
• Nitekim, hâlihazırda kabul edilen ve kabul edilme kararı bir gazetede skandal olarak nitelendiren mısır çeşitleri ile ilgili verilen kararın 3 yıl önce olumsuz olarak verildiği, ancak bu karara esas teşkil eden risk değerlendirme komitesi raporunda kararın çoğunlukla alınmış olduğu, haberde yazıldığı gibi “zararlı” ifadesi olmadığı ve aynı çeşitlerin sosyo-ekonomik değerlendirme komitesi tarafından da kabul edildiği görülmektedir.
• Aradan geçen 3 yılda yapılan yeni bilimsel çalışmalar ve Avrupa Birliğinin bu çeşitleri hem gıda ve hem de yem olarak kullanmaya devam etmesi göz önüne alınarak kurulun verdiği Basitleştirilmiş işlem kararı ile çalışma yapan hem risk değerlendirme ve hem de sosyo-ekonomik değerlendirme komitesi bu çeşitlerin kullanılabileceğine ilişkin oybirliği ile aldıkları bilimsel kararlarını Biyogüvenlik Kuruluna iletmişlerdir.
• Biyogüvenlik Kurulu, öncelikle her iki komite raporunun olumlu olmasını ve bu çeşitlerin Avrupa Birliği ve birçok ülkede gıda ve yem olarak kullanılmasını göz önüne alarak bu çeşitler için olumlu karar vermiştir.
• Kabul edilen bu çeşitler yanlızcahayvan yemi olarak kullanılacak olup AB ülkelerinde olduğu gibi binde dokuz seviyesi üzeri etiketlenerek kullanılacaktır.